Cách ổn định tâm lý sau biến cố | Safe and Sound
Biến cố có thể mang lại cảm xúc hỗn loạn và là nguyên nhân của nhiều vấn đề tâm lý. Mặt khác, biến cố cũng là nhân tố hỗ trợ quá trình trưởng thành của chúng ta. Tuy nhiên, nếu cảm nhận ảnh hưởng rõ rệt của biến cố đến sức khỏe tâm thần, bạn nên cân nhắc tìm đến hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý.
Vi Nguyễn Duy Minh | Chuyên viên - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Yếu tố ảnh hưởng khả năng hồi phục và tâm lý sau biến cố
Biến cố là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống, với nhiều mức độ tác động khác nhau: mắc bệnh nặng, mất người thân, bị tấn công tình dục, chiến tranh, phá sản... Tại sao một số người thích nghi với biến cố tốt hơn những người khác? Dưới đây là các yếu tố đóng vai trò chính:
- Nhận được giúp đỡ, ủng hộ: Những người trải qua biến cố có diễn biến tâm lý, cảm xúc phức tạp và rất cần chia sẻ. Sự đồng cảm từ người thân không chỉ tác động tích cực tới sức khỏe tâm thần, tâm lý của họ, mà còn thúc đẩy quá trình trưởng thành từ biến cố.
Ảnh 1: Người trải qua biến cố rất cần chia sẻ
- Đặc điểm tâm lý và sinh lý: Một số người có khả năng thích nghi tốt hơn với biến cố. Mặc dù chưa có bằng chứng khoa học, đặc điểm này tương đồng khả năng chịu đau tốt hơn ở một số cá nhân. Bên cạnh đó, những người lạc quan, hướng ngoại có xu hướng thích nghi tốt hơn với biến cố.
- Thái độ với biến cố và sự thay đổi: Nếu coi biến cố là cơ hội để trưởng thành, việc vượt qua sẽ dễ dàng hơn, đồng thời hạn chế tác động tới tâm lý và sức khỏe tâm thần.
2. Tại sao biến cố có thể thúc đẩy quá trình trưởng thành?
Như đã nói ở trên, biến cố là không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Đối mặt với biến cố, diễn biến tâm lý và cảm xúc của mỗi người sẽ khác nhau, nhưng đều rất phức tạp. Quá trình trưởng thành là kết quả của việc đối mặt với sự đấu tranh tâm lý sau biến cố.
Một ví dụ phổ biến và gần gũi là đại dịch COVID-19. Trong đại dịch, rất nhiều người mất đi người thân yêu, sức khỏe suy giảm sau nhiễm bệnh, đối mặt biến cố kinh tế (phá sản, mất việc...). Mặc dù những điều trên không hề dễ chịu nhưng sau đó, nhiều người sẽ chiêm nghiệm được những bài học quý giá. Chúng ta quý trọng cuộc sống và người thân của mình hơn, biết ơn công việc mình đang làm và những người đồng nghiệp.
Tuy vậy, không nên bỏ qua những người không thể thoát ra khỏi u uất sau biến cố và vết thương tâm lý. Vậy chúng ta có thể làm gì để vượt qua biến cố tốt hơn và trưởng thành từ nó?
3. Chữa lành vết thương tâm lý
Nếu bản thân phải trải qua biến cố và vết thương tâm lý, bạn có thể cân nhắc các bước sau đây:
- Nghiêm túc đánh giá về trải nghiệm: Hãy thẳng thắn nhìn nhận liệu bạn có thể phòng tránh được biến cố đó hay không. Nếu có, hãy rút kinh nghiệm cho những lần sau. Nếu đó là trải nghiệm hiển nhiên, hãy đánh giá những điều được và mất từ trải nghiệm. Hãy tập trung vào những điều bạn thu được sau biến cố và cách bạn có thể sử dụng trải nghiệm này trong tương lai.
- Tăng kết nối cộng đồng: Hãy mở rộng vòng tròn kết nối, từ người thân tới bạn bè, và những người xa lạ. Việc này tương tự trị liệu nhóm, vốn rất phổ biến trong điều trị rối loạn tâm lý và các vấn đề sức khỏe tâm thần. Kết nối giúp chúng ta cảm thấy được trân trọng và lắng nghe. Ngoài ra, mở lòng giúp chúng ta lắng nghe trải nghiệm đối phó với biến cố của nhiều người, hỗ trợ quá trình trưởng thành và ứng phó biến cố của bản thân trong tương lai.
Ảnh 2: Kết nối cộng đồng hỗ trợ chữa lành
- Tìm tới chuyên gia tâm lý: Nếu nhận thấy bản thân không thể vượt qua vết hương tâm lý sau biến, bạn hãy cân nhắc tìm đến chuyên gia tâm lý uy tín để được hỗ trợ kịp thời.
